თოკო და თაკო სკოლაში

თოკო და თაკო სკოლაში ყოველდღე დადიან. ბავშვებს მასწავლებლებიც ძალიან მოსწონთ და მოსწავლეებიც. თოკოს განსაკუთრებით „ჩვენი სამშობლოს“ გაკვეთილები მოსწონს. მასწავლებელი ბევრ საინტერესო ამბავს უამბობს ისტორიიდან. თაკო სახლშიც ბევრს კითხულობს ისტორიული გმირების შესახებ.

თოკოსა და თაკოს ბაბუაც ისტორიკოსია. ადრე ისიც ისტორიას ასწავლიდა სკოლაში. თოკოს ბაბუ ცდილობს, ყველა ახალი და საინტერესო წიგნი იყიდოს ისტორიის შესახებ.

დღესაც ბედნიერი მოვიდა სახლში ბაბუა:

-თოკო, იცი რა წიგნი მოგიტანე? ილია ჭავჭავაძის ბიოგრაფიაა, სულ ახალი გამოსული. ალბათ ბევრი საინტერესო ისტორიაა მწერლის შესახებ მოთხრობილი.

-უჰ, ბაბუ, როგორ გამახარე! დღესვე წავიკითხავ! თან რა დამთხვევაა: მასწავლებელმა ილიას შესახებ ინფორმაციის მოძიება დაგვავალა. ხვალ ბავშვებს უნდა წარმოვუდგინო! გამოდის, რომ საინტერესო წიგნსაც წავიკითხავ და დავალებასაც შევასრულებ.

 

ილია ჭავჭავაძე

„დაბადებიდან 150 წლისთავზე ილია ჭავჭავაძე წმინდანად შერაცხეს და მას ,,წმინდა ილია მართალი“ \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\'ეწოდა. ვინ არის ილია ჭავჭავაძე? - ასე იწყება ილიას ბიოგრაფია.

 

 

ილიას ბავშვობა და ახალგაზრდობა

 

 

ილია ჭავჭავაძე დაიბადა 1837 წელს ყვარელში. ყვარელი კახეთის ნაწილია. ილიას ოჯახი ღარიბი იყო. ილია სულ ათი წლის იყო, როცა დედა გარდაეცვალა. თოთხმეტისას აღარც მამა ჰყავდა. ობლებს მშობლების ვალები დარჩათ, მათი მამული დაგირავებული აღმოჩნდა.

ილიას წერა-კითხვა სოფლის დიაკვანმა ასწავლა. თერთმეტი წლის ილია ნათესავებმა თბილისში ჩამოიყვანეს. თავიდან მან პანსიონში დაიწყო სწავლა, შემდეგ გიმნაზიაში გადავიდა. 20 წლის ილია პეტერბურგში, რუსეთის დედაქალაქში წავიდა სასწავლად.

 

ენა, მამული, სარწმუნოება

 

ილიას ეკუთვნის სიტყვები: ,,სამი ღვთაებრივი საუნჯე დაგვრჩა მამა-პაპათაგან: ენა, მამული, სარწმუნოება. თუ ამათაც არ ვუპატრონეთ, რა კაცები ვიქნებით, რა პასუხს გავცემთ შთამომავლობას?“ ილიამ მთელი ცხოვრება ენის, მამულისა და სარწმუნოების სამსახურში გაატარა.

ადამიანებისთვის მშობლიური ენა ძალიან ძვირფასია. ენა არის ადამიანის კულტურის, ყოფისა და მეობის ნაწილი. ამიტომ ანიჭებდა ილიაც ენას დიდ მნიშვნელობას.

ილია ხვდებოდა, რომ მამულის დაცვაც ძალიან მნიშვნელოვანი იყო. მას სურდა, რომ საქართველოში მამული (სამშობლო) სიყვარული და მნიშვნელობა ბავშვებსაც კი ესწავლათ. იმ დროს საქართველოში რუსები ბატონობდნენ. ილია ცდილობდა,დაჩაგრული ერი გამოეღვიძებინა. ილიას სურდა, საქართველო თავისუფალი ეხილა.

 

 

სარწმუნოებას ილია ჭავჭავაძე ძალიან ფაქიზად ეკიდებოდა. ილიას ფაქიზი დამოკიდებულება ჩვენთვისაც მისაბაძია: ჩვენ სარწმუნოება ჩვენმა მამებმა და პაპებმა შეგვინახეს. ეს ჩვენი ტრადიციაა. ილიას ესმოდა, რომ სარწმუნოების დაცვა მამულის კეთილდღეობას ნიშნავდა.

 

წერა-კითხვის გავრცელება

ილიას დროს ხალხის უმეტესობამ წერა-კითხვა არ იცოდა. შვილების სკოლაში და უნივერსიტეტში გაგზავნა მხოლოდ მდიდარ ადამიანებს შეეძლოთ. იმ დროს სკოლაში და
უნივერსიტეტში სწავლის ენა რუსული იყო.. ქართული სკოლები და უნივერსიტეტები არ არსებობდა. ილიამ და მისმა მეგობრებმა გადაწყვიტეს ხალხისთვის ქართული ენა ესწავლებინათ. მათ წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება დააარსეს. ილია და საზოგადოების სხვა წევრები აარსებდნენ სკოლებს და ამ სკოლებში მოსახლეობას წერა-კითხვას ასწავლიდნენ. ხალხი ამ სკოლებში განათლებას იღებდა. ილია 6 წელი ამ საზოგადოების თავმჯდომარის მოადგილე იყო, 22 წელი კი _ თავმჯდომარე. ილიამ და მისმა მეგობრებმა ძალიან ბევრ ადამიანს ასწავლეს ქართული წერა-კითხვა. მათ დიდი წვლილი შეიტანეს ქართველი ხალხის განათლებაში.

 

ილიას ღირებულებები

ილიას მთავარი ღირებულებები იყო თანასწორობა, ადამიანის უფლებები და ტოლერანტობა. ილია თავის წერილებში წერდა ებრაელი ხალხის მუდმივად ჩაგვრასა და დევნაზე. ილიას აზრით, ებრაელებს მუდმივად სდევნიდნენ. ილია ფიქრობდა, რომ ებრაელი ხალხი ყველაზე მეტად იყო დაჩაგრული იგი ამბობდა: „ებრაელებს სდევნიდნენ ყველგან, აზიასა და ევროპაში, აფრიკასა და ამერიკაში“. ილია ხედავდა, რომ ავსტრიასა და გერმანიაში ებრაელებს საფრთხე ემუქრებოდათ. ილია ებრაელთა დევნას ეწინააღმდეგებოდა.

 

ილია ფიქრობდა, რომ ყველა ადამიანი თანასწორია. მას მიაჩნდა, რომ კანონი ყველასთვის ერთნაირია. იგი ამბობდა: „მოეთხოვება სამართლიანი მართებული ქცევა ყველგან და ყველას წინაშე, დიდი იქნება თუ პატარა“ ილიას აზრით, კანონის წინაშე ყველა მოქალაქე თანასწორი უნდა იყოს, თორემ ძლიერი ყოველთვის დაჩაგრავს სუსტს.

 

 

ილიას სიკვდილი

1907 წლის 30 აგვისტოს ილია მოკლეს. ილიას სიკვდილი დიდი დარტყმა იყო საქართველოსთვის. „ილიას მკვლელებს რომ შეეძლოთ, საქართველოსაც მოკლავდნენ!“ - ამბობდა ვაჟა-ფშაველა. „თუ საქართველოს სიკვდილი არ უწერია, შენც იმასთან ერთად უკვდავი ხარ!“ - წერდა აკაკი წერეთელი ილიას სიკვდილის შემდეგ.