ვულკანი


 

შესავალი

ულკანი ბუნებრივი მოვლენაა. ვულკანი დედამიწის გულიდან ამოდის. ვულკანის ამოსვლას ამოფრქვევა ეწოდება.

 

ვულკანის ამოფრქვევა

 

ვულკანი არის ცხელი მასა, რომელიც ძალიან სწრაფად იფრქვევა მთის წვერიდან. ვულკანი ძალიან საშიშია. მას წინ ვერაფერი დაუდგება.

ვულკანიდან ცხელი მასა ყოველთვის არ ამოდის. ამოფრქვევის ვულკანები შემდეგ ის ცივდება. გაციებული მასისგან კი წარმოიშობა ვულკანური მთები. ბუნებაში მოქმედი და ჩამქრალი არსებობენ. მოქმედი ვულკანიდან ყოველთვის შეიძლება, რომ ცხელი მასა ამოიფრქვეს. ჩამქრალი ვულკანი აღარ არის საშიში.

ანდახან ვულკანი სასარგებლოც კი შეიძლება იყოს. ვულკანი ამოფრქვევის შემდეგ ტოვებს ოქროსა და სხვა ძვირფასი ლითონების საბადოებს. თანაც, ვულკანი შეიცავს ბევრ სასარგებლო მინერალს. ამიტომ ვულკანური ტერიტორიები ძალიან ნაყოფიერია.

 

როგორ ჩნდება ვულკანი?

ჩვენ ვულკანის ამოფრქვევას მაშინ ვხედავთ, როდესაც იგი უკვე დედამიწის ზედაპირზეა. სინამდვილეში ვულკანი ღრმად, დედამიწის გულში ჩნდება. ეს ცხელი მასა კი დედამიწის ზედაპირზე ვულკანური კრატერიდან გადმოდის. თუ ზევიდან დავხედავთ ვულკანურ ტერიტორიებს, დედამიწის ზედაპირზე ჩაღრმავებულ ადგილებს დავინახავთ. ესაა სწორედ ვულკანური კრატერი.

 

ვულკანი სამი სახის მასას ამოისვრის:

ლავას, ანუ ცეცხლოვან მასას:

ულკანურ ფერფლს, ანუ მყარ მასას:

 

ყლის მასას - ორთქლს:

 

ვულკანები ძირითადად წყალშია. ყველაზე მეტი კი - წყნარ ოკეანეში. ხმელეთზე ყველაზე ბევრი ვულკანი ინდონეზიის კუნძულებზეა. ინდონეზიის კუნძულებზე ყველაზე ცნობილ ვულკანს კრაკატაუ ჰქვია. ბოლოს ის 1883 წელს ამოიფრქვა. ეს ვულკანი მოქმედი ვულკანია.

ვულკანის ამოფრქვევის პროგნოზი შეუძლებელია. ხანდახან ვულკანის ამოფრქვევა მიწისძვრას ემთხვევა. მაგრამ შეიძლება ასე სულაც არ მოხდეს. ვულკანის ფრქვევა ძალიან ლამაზი საყურებელია. ყურება ძალიან რთულია. ვულკანი საშიშია და ადამიანები ვულკანის ახლო ტერიტორიებიდან სწრაფად გარბიან.